>

Poradniki

>

Jak napisać rozprawkę maturalną?

Poradniki

Jak napisać rozprawkę maturalną

Stworzenie dobrej rozprawki maturalnej wcale nie jest takie trudne. Choć już na myśl o pisaniu kolejnej pracy robi Ci się słabo, mamy dla Ciebie dobrą wiadomość. Z naszymi podpowiedziami szybko zrozumiesz, o co tak właściwie w tym chodzi. To zupełnie tak, jak w życiu – zastanawiasz się nad czymś, a później próbujesz uargumentować swoje zdanie. Różnica polega na tym, że tym razem nie robisz tego w trakcie rozmowy, ale pisząc. Na maturze otrzymujesz temat, który powinieneś rozważyć. Dzięki takiej pracy egzaminatorzy sprawdzają, czy potrafisz pokazać swoją wiedzę i czy jesteś w stanie uargumentować swoje zdanie.

Złóż zamówienie online:

Wycenę otrzymasz już w 30 minut!

Wysyłając zapytanie, akceptujesz warunki RODO i Politykę prywatności.

Po co piszemy rozprawkę?

Za rozprawkę maturalną otrzymujemy większość punktów, jakie jesteśmy w stanie zdobyć w trakcie egzaminu dojrzałości. To jasny sygnał, że rozprawka jest bardzo ważna. Dlaczego? Jednym z ważniejszych powodów, dlaczego uczniowie poznają nowe książki i wiersze są życiowe konteksty. Każdy tekst przynosi nowe wnioski. Przerabiamy tematy związane z miłością, cierpieniem, śmiercią, pracą, lojalnością czy filozofią. Teraz na maturze przychodzi czas na to, byś umiał z tego skorzystać. W końcu w dorosłym życiu będziesz musiał robić to samo! (Choć często będziesz robił to nieświadomie, nie wiedząc, że w Twojej opinii „mieszały” trochę „Dziady” czy „Treny” Kochanowskiego?)

Pisząc rozprawkę musisz zwrócić uwagę na dwie kwestie. Pierwszą z nich jest teza, czyli odpowiedź na zadane Ci pytanie. W zadaniu z wypracowaniem otrzymasz fragment jakiegoś tekstu oraz polecenie do niego. Twoją rolą będzie udzielenie na nie odpowiedzi, w której zgadzasz się z przytoczoną opinią lub nie. To właśnie jest teza. (To tak jak w życiu – czasami się z kimś zgadzamy, a czasami zupełnie nie i próbujemy dyskutować, prawda?).

Drugim powodem, dla którego piszemy rozprawkę są argumenty. W końcu szkoda by było, gdybyśmy mieli swoje zdanie, ale nie umieli go uargumentować. Przykładowo: czemu lubisz kawę? Jest smaczna? Pozwala Ci zrobić sobie chwilę przerwy? Przyjemnie rozbudza o poranku? Jest dobrym dodatkiem do ciasta na deser? A teraz spójrz – w moich czterech propozycjach odpowiedzi znalazły się już 4 (!) argumenty, dla których warto pić kawę. Podobnie w rozprawce – gdy postawisz już tezę szukasz takich argumentów, dzięki którym pokażesz, że masz rację. Oczywiście tutaj szukasz przykładów związanych ze sztuką – w literaturze, filmach, serialach czy malarstwie.

Wstęp, czyli jak zacząć rozprawkę

Każda rozprawka rozpoczyna się wstępem. To tak jak w rozmowie choćby w sklepie czy kawiarni: zanim mówimy, po co przyszliśmy, witamy się. Podobnie dzieje się w wypracowaniu. Zanim przejdziesz do swojej tezy, spróbuj stworzyć zagajenie na 2-3 zdania. Umieść w nim ogólnikowe informacje dotyczące tematy Twojej pracy. Dla przykładu w tym poradniku posłużymy się tematem Czy uważasz, że historia uczy życia?

Jak mogłoby wyglądać zagajenie w takiej rozprawce? Możemy zacząć takimi zdaniami:

Historia jest ważną nauką w życiu człowieka…
Historia pokazuje dzieje ludzi na przestrzeni różnych epok…
Poznając dzieje swoich przodków dowiadujemy się wiele o nas samych…
Po zagajeniu nadchodzi czas na postawienie tezy. Masz dwie możliwości: albo zgadzasz się z opinią albo nie. Jak możesz brzmieć taka teza?

Uważam, że historia uczy życia. Widząc postępowanie ludzi z poprzednich epok chronimy się przed powtórzeniem ich błędów…
Uważam, że historia nie uczy życia. Świat tak bardzo się zmienia, że nie możemy kierować się decyzjami ludzi z poprzednich lat…
Rozwinięcie, czyli wybierz dobre przykłady
Gdy postanowiłeś tezę, czyli określiłeś, jakie masz zdanie na ten temat, nadchodzi czas na poszukanie takich argumentów, które uwiarygodnią Twoją opinię. W zależności od polecenia możesz skorzystać tylko z literatury lub z różnych tekstów kultury. Na potrzeby tej pracy załóżmy, że wybraliśmy tezę Uważam, że historia uczy życia. Widząc postępowanie ludzi z poprzednich epok chronimy się przed powtórzeniem ich błędów.

Bardzo ważne jest to, byś dobrze znał teksty, do których się odwołujesz. Podanie tylko ich tytułu nie wystarczy! Musisz pokazać, że rozumiesz ich wartość i widzisz w nich ważny przekaz. Może to będzie kontekst kulturowy, wyjątkowa kreacja głównego bohatera czy problemy zawarte w fabule. Pokaż, że te teksty faktycznie oddziałują na czytelnika i sprawiają, że wynosi z nich ważną lekcję. Jakie przykłady mógłbyś dobrać do naszej pracy o historii?

  • „Medaliony” Zofii Nałkowskiej – krótkie opowiadania obrazują skalę cierpień wywołanych przez nazistów w trakcie II wojny światowej. W swojej pracy Nałkowska złożyła hołd wszystkim pomordowanym oraz ofiarom obozów. „Medaliony” są przestrogą dla przyszłych pokoleń. Dzięki nim historia uczy nas, że terror i wojny są nieludzkie i nigdy nie powinny istnieć.
  • „Inny świat” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego – książka pokazuje świat, w którym panuje rzeczywistość obozowa. Ludzie nie są traktowani z godnością i nie mają zapewnionych podstawowych potrzeb. Giną z głodu, chorób czy z powodu tortur. „Inny świat” szokuje i jest przestrogą. Pokazuje, dokąd mogą zaprowadzić totalitaryzmy.
  • „Pianista” reż. Roman Polański – film, w którym widzimy, w jaki sposób wojna niszczy kolejne rodziny, ich tradycje i dorobek. Najbliżsi głównego bohatera zginęli w czasie zawieruchy wojennej, a on sam wiele wycierpiał. Był wykluczony z powodu pochodzenia, musiał się ukrywać. Ten film jest przestrogą przed brakiem tolerancji i nienawiścią. Pokazuje, dokąd prowadzą wojny.

Zakończenie, czyli podsumuj swoją pracę

W tej części wypracowania kończymy swoją pracę. Warto, byś przeczytał raz jeszcze swoje argumenty i skupił się na zawartych w nich wnioskach cząstkowych. Na ich podstawie powinieneś sformułować swój ostatni wniosek, który będzie potwierdzał postawioną na początku tezę. Pokaż, że historia jest niezbędna w życiu każdego człowieka. Wyjaśnij, że nie znając jej jesteśmy skazani na popełnianie wielu okrutnych błędów. Nie znając ich konsekwencji, nie wiemy, że nasze decyzje mogą przynosić tak bolesne efekty. Podsumuj i raz jeszcze powtórz, że historia uczy życia.

Zauważ, że i tutaj postępujesz podobnie, jak w codziennych dyskusjach. Gdy już uargumentujesz swoją opinię zwykle raz jeszcze ją powtarzasz. To taka forma zamknięcia rozmowy i pokazania, że udało Ci się udowodnić swoją rację.

Jakich błędów należy unikać?

W stresie człowiek popełnia wiele błędów. Jeśli i Ty martwisz się, że Twoja rozprawka może zdobyć mniej punktów, to sprawdź, jakich błędów warto unikać.

  • Brak tezy lub niepoprawna teza. Wyobraź sobie, że nagle wchodzisz do pokoju i mówisz to było pyszne. I nagle wszyscy zastanawiają się, o czym Ty mówisz! Zanim zaczniesz coś opisywać i argumentować warto dać znać, o co Ci chodzi. ? Trudno uznać rozprawkę za dobrą, jeśli na początku nie postawisz tezy i nie pokażesz swojej opinii. Wtedy argumenty nie mają sensu, bo nie wiemy, do czego się odnoszą.
  • Brak wyraźnej kompozycji. Twoja praca powinna mieć wyraźnie zaznaczone części. Każdą z nich powinieneś zaczynać nowym akapitem. W rozprawce maturalnej powinno być ich co najmniej 5 (1 na wstęp, po 1 dla każdego argumentu w rozwinięciu, 1 na zakończenie). Nikt nie lubi czytać długich tekstów, które ciągną się zdanie za zdaniem. Zadbaj o estetykę, bo będziesz przynudzać.
  • Błędy kardynalne. To takie błędy, przy których oczy wyskakują z orbit. Nie pisz, że „Dziady” stworzył Słowacki, bo Mickiewicz przewraca się w grobie. Nie wymyślaj, że „Grę o tron” wyreżyserował Wajda, bo reżyserzy serialu się wkurzą. Jeśli czegoś nie wiesz lub nie jesteś pewien, to tego nie pisz. Inaczej stracisz punkty.
  • Wyuczone zwroty. Nie pisz zdań w stylu Moim kolejnym argumentem… Kolejnym przykładem… Uważam, że udało mi się obronić swoją tezę… Myślę, że potwierdziłem swoją tezę… W ten sposób pokazujesz swoją niepewność i brak umiejętności pisania. Przecież można zacząć inaczej! Wiele o historii uczy nas utwór… Dramatyczne historie wielu ludzi widzimy również w książce…
  • Zbaczanie z tematu. Super, że masz ogromną wiedzę, ale pisanie o tym, co niezwiązane z tezą i tematem pracy to po prostu zbędne wtrącenia. Przez nie rozprawka traci na merytoryce i czasami trudno zorientować się, o co w niej chodzi. Nie rób takich błędów. Wykazuj się wiedzą dotyczącą jedynie tezy.

Twoja prywatność ma dla nas znaczenie

Aby zapewnić jak najlepsze wrażenia, korzystamy z technologii, takich jak pliki cookie...

Polityka Prywatności